Επίλυση προβλημάτων και Λήψη αποφάσεων
Επίλυση προβλημάτων
Το Συνοπτικό Λεξικό της Οξφόρδης (1995) ορίζει ένα πρόβλημα ως «Ένα αμφίβολο ή δύσκολο ζήτημα που απαιτεί λύση» και «Κάτι δύσκολο να κατανοηθεί ή να επιτευχθεί ή να αντιμετωπιστεί» (Problem Solving, n.d.). Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας πρόκειται να αντιμετωπίσουμε πολλά προβλήματα, είτε ουσιώδη είτε λιγότερο σημαντικά, σε όλους τους τομείς της δραστηριότητάς μας, όπως προσωπικούς, επαγγελματικούς, οικονομικούς ή κοινωνικούς. Όταν πρέπει να λύσουμε ένα πρόβλημα, υπάρχουν κάποια βήματα που μπορούμε να ακολουθήσουμε, προκειμένου να διευκολύνουμε αυτήν τη διαδικασία και να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα (What Is Problem Solving? Steps, Process & Techniques | ASQ, n.d.).
ΒΗΜΑ 1
Ορίστε το πρόβλημα: Ο ορισμός του προβλήματος είναι ζωτικής σημασίας, προκειμένου να επιτευχθεί μια επιτυχής λύση. Μάθετε τη φύση του προβλήματος και τις πιθανές υποκείμενες αιτίες και δηλώστε το πρόβλημα συγκεκριμένα. Αποφύγετε την επίλυση του προβλήματος χωρίς επαρκή δεδομένα.
ΒΗΜΑ 2
Δημιουργήστε νέες ιδέες: Σε αυτό το στάδιο θα ξεκινήσει η δημιουργία εναλλακτικών λύσεων. Πολλαπλές εναλλακτικές λύσεις θα ενισχύσουν την επιλογή της ιδανικής λύσης. Ξεκινήστε λοιπόν την αναζήτηση ιδεών και ενθαρρύνετε τους άλλους να το κάνουν, προκειμένου να συγκεντρώσετε νέες ιδέες και απόψεις. Αλλά προσέξτε! Αποφύγετε σε αυτό το στάδιο να επιλέξετε μια λύση και μην πάρετε μια απόφαση βιαστικά, πριν ακούσετε όλες τις προτάσεις.
ΒΗΜΑ 3
Αξιολογήστε και επιλέξτε μία λύση: Σε αυτό το σημείο πρέπει να αποφασίσετε ποια από τις προτεινόμενες λύσεις θα επιλέξετε. Για να τα αξιολογήσετε και να αποφασίσετε, πρέπει να λάβετε υπόψη:
- Εάν η συγκεκριμένη εναλλακτική θα λύσει το πρόβλημα, χωρίς να γεννήσει περαιτέρω προβλήματα.
- Εάν όλα τα συμπεριλαμβανόμενα μέρη δέχονται αυτήν τη λύση.
- Εάν η υλοποίηση της λύσης είναι εφικτή.
- Εάν η λύση συμμορφώνεται με τους οργανωτικούς περιορισμούς σχετικά με ένα εργασιακό περιβάλλον.
ΒΗΜΑ 4
Εφαρμόστε και αξιολογήστε: Όταν λαμβάνετε την απόφαση, πρέπει να προγραμματίσετε τις επόμενες κινήσεις σας και να προχωρήσετε στην εφαρμογή της επιλεγμένης πορείας δράσης. Μετά την εφαρμογή, θα πρέπει να υπάρξει δράση παρακολούθησης για τα αποτελέσματα και αξιολόγηση για το αν η λύση ήταν επιτυχής ή όχι. Λάβετε ανατροφοδότηση από άτομα που επηρεάζονται από τη λύση και παρακολουθείτε συνεχώς την πρόοδο.
Λήψη αποφάσεων
Η Λήψη Αποφάσεων είναι η διαδικασία λήψης επιλογών με τη συλλογή πληροφοριών και την αξιολόγηση εναλλακτικών λύσεων (University of Massachusetts Dartmouth, 2020).
Αυτή η διαδικασία αποτελείται από επτά βήματα που θα σας βοηθήσουν να οργανώσετε τις σχετικές πληροφορίες και να λάβετε μια τελική απόφαση.
ΒΗΜΑ 1
Προσδιορίστε την απόφαση: Όταν καταλάβετε ότι πρέπει να πάρετε μια απόφαση, προσπαθήστε να ορίσετε τη φύση της απόφασης προτού προχωρήσετε στα ακόλουθα βήματα.
ΒΗΜΑ 2
Συλλέξτε σχετικές πληροφορίες: Είναι πραγματικά σημαντικό να συλλέγετε πληροφορίες που σχετίζονται με την απόφασή σας. Σκεφτείτε τι είδους πληροφορίες χρειάζονται και πώς να τις λάβετε. Αυτό απαιτεί τόσο εσωτερική (θα αναζητήσετε πληροφορίες μέσω διαδικασίας αυτό-αξιολόγησης) όσο και εξωτερική αναζήτηση (μέσω διαδικτύου, βιβλίων ή άλλων ατόμων).
ΒΗΜΑ 3
Προσδιορίστε τις εναλλακτικές: Σε αυτό το στάδιο, αναζητώντας πληροφορίες, θα συναντήσετε πολλές εναλλακτικές λύσεις. Πρέπει να συλλέξετε τις πιο επιθυμητές και εφικτές.
ΒΗΜΑ 4
Ζυγίστε τα στοιχεία: Αφού συλλέξετε τις πληροφορίες που χρειάζεστε και γνωρίζετε όλες τις πιθανές εναλλακτικές λύσεις, πρέπει να σκεφτείτε ποια εναλλακτική λύση καλύπτει καλύτερα τις ανάγκες της απόφασής σας. Φανταστείτε την εφαρμογή μιας συγκεκριμένης εναλλακτικής λύσης και σκεφτείτε αν είναι κατάλληλη. Μπορείτε επίσης να δώσετε προτεραιότητα στις εναλλακτικές λύσεις σύμφωνα με το δικό σας σύστημα αξιών.
BHMA 5
Επιλέξτε ανάμεσα σε εναλλακτικές: Σε αυτό το στάδιο πρέπει να λάβετε μία απόφαση. Μπορείτε να επιλέξετε ένα συνδυασμό των προτεινόμενων εναλλακτικών.
ΒΗΜΑ 6
Λάβετε δράση: Είστε έτοιμοι να λάβετε δράση για να υλοποιήσετε την εναλλακτική που επιλέξατε στο βήμα 5.
ΒΗΜΑ 7
Επανεξετάστε την απόφασή σας & τις συνέπειές της: Σκεφτείτε τα αποτελέσματα της επιλογής σας και αξιολογήστε τα. Σε περίπτωση που η απόφαση δεν πληροί τις ανάγκες που προσδιορίσατε στο βήμα 1, ίσως χρειαστεί να επαναλάβετε κάποια βήματα και να συγκεντρώσετε περαιτέρω και πιο λεπτομερείς πληροφορίες.
